ಒಂದು ಕವಿತೆ – ಆರು ಜೊತೆ ಕಣ್ಣು.

ನಾನು ಆಕ್ಟೇವಿಯೋ ಪಾಜನ ಈ ಕವಿತೆಯ ಅನುವಾದಕ್ಕೆ ನಿಮ್ಮ  ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಕೇಳಿಯಾಗಿ ಸುಮಾರು ಒಂದು ತಿಂಗಳೇ ಕಳೆದುಹೋಯಿತು, ಹೆಚ್ಚಲ್ಲದಿದ್ದರು ಐದಾರು ಜನ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸರಳವಾದ ಅವರ ಮಾತುಗಳಿಂದ ಕವಿತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವಾರು ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳು ನನಗು ತಿಳಿದವು. ಕವಿತೆ ಅರ್ಥವಾಗುವದಿಲ್ಲ ಅನ್ನುವದಕಿಂತ  ಓದಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯ ಅನ್ನಿಸ್ತದೆ ನನಗೆ. ಈ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದ ಸ್ನೇಹಿತರಾದ ಶಿವು, ನಿರಂಜನ ಕಗ್ಗೆರೆ,  ವಸುಂಧರಾ, ಚಂದಿನ, ದಿಲೀಪ ಇವರಿಗೆ ಧನ್ಯವಾದ. ಮತ್ತೆ ವಸುಂಧರಾ ಅವರಿಗೆ ನಾನು ಕವಿತೆಯನ್ನ ಕಂಡ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಅನ್ನಿಸಿದೆ. ಅದನ್ನೂ ಎಲ್ಲರ ಮಾತುಗಳ ನಂತರ ಬರೆದಿದೇನೆ, ಹೆಚ್ಚಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂನೂ.

ಶಿವು. ಕೆ. ಹೇಳಿದ್ದು –

ಓದುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಒಂದು ಕಲ್ಪನಾ ಲೋಕಕ್ಕೆ ಇಳಿದಂತೆ, ಅನೇಕ ಸ್ಥಿರ ಚಿತ್ರಗಳು ಒಂದರ ನಂತರ ಕಣ್ಣ ಮುಂದೆ ಹಾದು ಹೋದಂತೆ ಅನ್ನಿಸಿತು. “ನಿದ್ರೆಯೊಳಗೆ ನೀನು ರಾತ್ರಿ ಮೀರಿ ಬೆಳೆದಿರುವೆ ” ಈ ಪದಪ್ರಯೋಗದ ಸಾಲುಗಳು ನನಗೆ ತುಂಬಾ ಇಷ್ಟವಾಯಿತು…ಅದರೆ ಇದರ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಆಗಲಿಲ್ಲ..ಒಂದು ರೀತಿಯ ಭಾವನೆ ಮಾತ್ರವೇ ಮನದಲ್ಲಿ ಹರಿದಂತಾಯಿತು….

ನಿರಂಜನ ಕಗ್ಗೆರೆ ಹೇಳಿದ್ದು –

ಮಂಗಳಗಂಗೋತ್ರಿಯ ಪ್ರಶಾಂತ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ, ಭೋಜನೋತ್ತರ ಸಮಯದ ಪೀರಿಯಡ್ಡುಗಳಲ್ಲಿ ಒತ್ತಿಸಿಕೊಂಡು ಬರುವ ತೂಕಡಿಕೆಯ ನಡು,ನಡುವೆಯೇ ಪಾಜನ ಪದ್ಯಗಳ ಬಗೆಗಿನ ಚರ್ಚೆಯ ನೆನಪಾಗುತ್ತದೆ. ದೂರದ ಮೆಕ್ಸಿಕೋದಲ್ಲಿಯೇ ಕುಳಿತು, ಅಮೇರಿಕಾದ ಹಾಥೋರ್ನನ ಗದ್ಯ, ಯುರೋಪಿನ Yeats’ ಕಾವ್ಯ, ಭಾರತದ ವಿಶಾಖದತ್ತನ ಕಾವ್ಯ, ಪೌರಾತ್ಯ ಜಪಾನಿನ ನೋಹ್ ರಂಗಭೂಮಿ ಹೀಗೆ ಜಗತ್ತಿನ ಹತ್ತು ಹಲವು ಕಾವ್ಯಗಳ ರಸಾಯನವನ್ನ ತನ್ನ ಪದ್ಯವೊಂದರಲ್ಲೇ ಹುದುಗಿಸಿಡುತ್ತಿದ್ದ ಮಹಾನುಭಾವ ಈ ಎಡಪಂಥೀಯ. ನೆನಪಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳು.

ವಸುಂಧರಾ ಹೇಳಿದ್ದು –

ಕವನಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೂ ನನಗೂ ಅಷ್ಟಕ್ಕಷ್ಟೆ, ಆದರೆ ಈ ಕವನವನ್ನು ಓದಿದಾಗ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸದೇ ಇರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ನನಗನ್ನಿಸಿದ್ದು ಹೀಗೆ:

ಈ ಕವನದಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಕಾಣುವುದು ನಿರಾಸೆ ಹಾಗು ವಿಷಾದ. ಅವನು ನಿದ್ದೆಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಅವಳನ್ನು ದಿಟ್ಟಿಸುತ್ತಿದ್ದಾನೆ. ಅವಳಲ್ಲಿ ಪ್ರೀತಿಯಿದ್ದರೂ ಏನೋ ಅಸಮಾಧಾನ ಅವನನ್ನು ಕಾಡುತ್ತಿದೆ. ತನಗೆ ಅವಳ ಮೇಲಿನ ಪ್ರೀತಿ ಇಂಗಿ ಹೋಗುತ್ತಿರುವಂತೆ ಅನ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ, ಆದರೆ ಅದನ್ನೊಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತಿದೆ. ತಾವಿಬ್ಬರೂ ಮೊದಲು ಜೊತೆಯಾದಾಗ ಏನೆಲ್ಲ ಕನಸು ಕಟ್ಟಿದ್ದೆವು ಎಂದು ನೆನೆಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಯಾವಾಗಲೋ ಅವರಿಬ್ಬರ ಕನಸುಗಳು ಬೇರೆಯಾಗಿ ಹೋಗಿ, ಅವರ ನಡುವೆ ಒಡಕು ಮೂಡಿದೆ. ತಿರುವುಮುರುವಾಗಿಯೇ ಹರಿಯುವ ನದಿಯ ಹಾಗೆ, ಅವನ ಮನಸ್ಸು ಅವರಿಬ್ಬರ ಹಿಂದಿನ ಒಮ್ಮತವಿಲ್ಲದ ದಿನಗಳ ಕಡೆಗೇ ಹೋಗುತ್ತಿದೆ. ಹೊರೆಯಾಗಿರುವ ನೆನಪುಗಳು ಅವರಿಬ್ಬರ ನಾಳೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಆಶಾಭಾವನೆ ಹೊಂದಲು ಬಿಡುತ್ತಿಲ್ಲ.

ನಿದ್ದೆಯೊಳಗೆ ನೀನು ರಾತ್ರಿಯ ಮೀರಿ ಬೆಳೆದಿರುವೆ
ಆದರು ನಿನ್ನ ಕನಸು ಕೋಣೆಯ ಮೇರೆ ದಾಟದು

ಈ ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಅರ್ಥೈಸಬೇಕೆಂದು ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಅವಳಲ್ಲಿ ಅವನಿಗೇನೋ ಅಸಮಾಧಾನವಿದೆ ಎಂದಷ್ಟೇ ಹೇಳಬಲ್ಲೆ.

ಸುಂದರವಾದ ಕವನವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸಿ, ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ನನ್ನ ಅನಿಸಿಕೆಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ಥ್ಯಾಂಕ್ಸ್. ನಿಮಗೆ ಈ ಕವನ ಓದಿ ಏನನ್ನಿಸಿತು ಹೇಳಿ, ತಿಳಿಯಲು ಕುತೂಹಲವಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಚಂದಿನ ಹೇಳಿದ್ದು –

ಹಲವು ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಒಮ್ಮೆಗೇ ಎದುರು ನಿಲ್ಲಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವೊಂದಿದೆ.
ಹತಾಶೆ, ಸಾವು, ನೋವು, ಜಿಗುಪ್ಸೆ ಹೀಗೆ ಹತ್ತು ಹಲವು
ಮುಖಗಳನ್ನು ತೆರೆದಿಡುತ್ತದೆ.
ಕಲ್ಪನಾಲೋಕದಿಂದೊಮ್ಮೆಗೇ ವಾಸ್ತವಕ್ಕೆ ಜಿಗಿಸುತ್ತದೆ,
ಒಮ್ಮೆ ಆತ್ಮಗಳ ಮುಖಾಮುಖಿಯೆನ್ನಿಸುತ್ತದೆ,
ನಶ್ವರ ಬದುಕಿನ ರೂಪಕದಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆ,
ಅತಿಮಾನಸ, ಅತಿಮಾನುಷದಂತೆ ಭಾಸವಾಗುತ್ತದೆ.

ಒಟ್ಟಾರೆ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಓದಿಸಿಕೊಂಡು ಬಗೆ ಬಗೆಯ
ಗೊಂದಲಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ.

ಇಂಥಹ ಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ ಪದ್ಯ ಮುಂದಿಟ್ಟ ನಿಮ್ಮ ಮೇಲೆ
ಕೋಪದೊಂದಿಗೆ, ಖುಷಿಯಾಗುತ್ತಿದೆ.

ದಿಲೀಪ್ ಹೇಳಿದ್ದು –

ಚಿಕ್ಕವರಿರುವಾಗಿನ ಮುಗ್ದತೆ, ಕೈಗೆಟುಕೋ ಚಿಕ್ಕ ಚಿಕ್ಕ ವಸ್ತುಗಳೇ ಕೊಡುವ ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಗಟ್ಟಲೇ ಸಂತೋಷ ದೊಡ್ಡವರಾಗಿ ಎಶ್ಟು ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿದರೂ, ಎಷ್ಟು ಸಂಪತ್ತು-ಹೆಸರು ಗಳಿಸಿದರೂ ಸಿಗದು… ಪ್ರತಿ ಗಳಿಗೆಗೂ ಹತಾಶೆ, ವಿಷಾದ, ಅತೃಪ್ತಿ ಕಾಡಿ ಕಂಗಾಲಾಗಿಸುತ್ತದೆ… ನಾವುಗಳು ಮತ್ತದೇ ತಿರುವು ಮುರುವು, ಮತ್ತದೇ ಭಯಾನಕ ಸತ್ಯಗಳು ನಾಳೆಯೂ ಎದುರಾಗಬಹುದೇ ಎಂದು ಇವತ್ತು ಮುಗಿಯುವ ಮೊದಲೇ ಚಿನ್ತೆಗಿಳಿದುಬಿಡುತ್ತೇವೆ…. ನಮ್ಮವರ ಮೇಲೆ ಅದೆಷ್ಟು ಪ್ರೀತಿಯಿದ್ದರೂ ನಮ್ಮಲ್ಲಿನ ಅಹಮ್ಮಿನ ಭೂತ ಆ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರರ ಎದುರಿಗೆ ತೋರಗೊಡಲು ಬಿಡುವುದೇ ಇಲ್ಲ…. ನನಗನಿಸಿದ್ದು ಇಷ್ಟು… ಚೆನ್ನಾಗಿದೆ.. ತುಂಬಾ ಇಷ್ಟವಾಯ್ತು…

ನಾನು ಹೇಳುವುದು –

ಈ ಕವಿತೆ ನನಗೆ ಇಷ್ಟವಾಗಿದ್ದು ಅದರ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಎದ್ದು ಕಾಣುವ ಚಿತ್ರದಂತಹ ಇಮೇಜುಗಳ ಮೂಲಕ. ಮಲಗಿರುವ ಪ್ರೇಯಸಿ, ಆಕೆಯ ನೀಳಕೂದಲು, ಇನ್ನೇನು ಬೆಳಗಾಗುವಾಗ ಅಗಲಲಿರುವ ಆಕೆಯನ್ನ ಕಣ್ಣ ಮೂಲಕ ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತ ಇರುವ ಪ್ರಿಯಕರ, ಅವನ ವಿಷಾದವನ್ನ ಸೂಚಿಸುವ ಮಾತುಗಳು (ನಾಳೆಯೆಂಬುದು ಬರೆ ಇನ್ನೊಂದು ದಿನವಾಗುವುದೆ?) ಮತ್ತು ಸಮಯದ ಹರಿವನ್ನ ಸೂಚಿಸುವ ರಾತ್ರಿ,ನದಿ, ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ, ನಾಳೆ – ಇವೆಲ್ಲ ಒಟ್ಟುಸೇರಿಕೊಂಡು ಒಂದು ಅಗಲಿಕೆಯ ಚಿತ್ರ ಮೂಡಿಸುತ್ತವೆ. ಬಹುಶಃ ಇಬ್ಬರೂ ಈ ಕೊನೆಯ ಭೇಟಿಯ ನಂತರ ಬೇರಾಗಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮೊದಲೊಮ್ಮೆ ಇದ್ದ ಮುಗ್ಧ , ನಿಷ್ಕಲ್ಮಶ ಪ್ರೇಮ ಈಗ ಅವರಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿಲ್ಲ (ಎಷ್ಟು ಸಣ್ಣಗಿದ್ದವರು ನಾವು. ಹೇಗಾಗಿಹೋದೆವು?). ಈ ಸಾಲನ್ನು ನಾವು ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಪ್ರೇಮದಲ್ಲಿ ಎತ್ತರಕ್ಕೇರಿದ ಪರಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದೆ ಎಂದೂ ಅರ್ಥಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು – ಹೀಗೆಂದು ಗೆಳೆಯನೊಬ್ಬ ಹೇಳಿದ್ದು ನೆನಪಿದೆ. ಈ ರಾತ್ರಿಯ ನಂತರ ಈ ತರಹದ ಇನ್ನೊಂದು ಭೇಟಿ ಇರಲಾರದೆಂಬ ನಿಜ ಪ್ರಿಯಕರನ ನಿದ್ದೆಗೆಡಿಸಿದೆ. ತನ್ನ ಕಾಲನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸುತ್ತ ಕಾಲುಚಾಚಿ ಮಲಗಿರುವ ಪ್ರೇಯಸಿ ಆತನಿಗೆ ಎಲ್ಲಕಿಂತ ಮಿಗಿಲಾಗಿ ಬೆಳೆದುನಿಂತಂತೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತ ಇದ್ದಾಳೆ, ಅಂದರೆ ಈ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಆತನಿಗೆ ಆಕೆಗಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಏನೂ ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ, ರಾತ್ರಿಯನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ. ಆದರೆ ಆಕೆ ಮಾತ್ರ ಈ ಕೋಣೆಯ ನಾಲಕ್ಕು ಗೋಡೆಗಳ ಮೀರಿ ಯೋಚಿಸಲಾರಳು, ಕನಸಲಾರಳು ಎಂಬ ಹತಾಶಭಾವ ಆತನ ಕಾಡುತ್ತಿದೆ. ಈ ತರಹದ ಹಂಬಲದಿಂದಲೆ ಆತನ ದುಃಖ ತೀವ್ರವಾಗಿದೆ. ಭೂತಗಳ ಹೊರೆ ಹೊತ್ತು ಸಾಗುವ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ನಗರದ ಯಾಂತ್ರಿಕತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯಕರನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಯಾವಾಗಲು ತಿರುವುಮುರುವಾಗಿಯೆ ಪ್ರವಹಿಸುವ ನದಿ ಎಂದೂ ತನ್ನ ಹರಿವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸದು ಎನ್ನುವಲ್ಲಿ, ನಾಳೆಯೆಂಬುದು ಬರೆ ಮತ್ತೊಂದು ದಿನವಾಗಿ ಉಳಿದುಹೋಗುವುದೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಿಯಕರನ ವಿಷಾದ, ಭವಿಷ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ಆತಂಕಗಳು ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿವೆ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಈ ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ವೈರುಧ್ಯಗಳು (ಪ್ರೇಮ-ಅಗಲಿಕೆ, ರಾತ್ರಿ-ಮುಂಜಾವ, ಕನಸು-ನಿಜ, ಭೂತ-ಭವಿಷ್ಯ, ನಿದ್ರೆ-ಎಚ್ಚರ ಹೀಗೆಲ್ಲ..) ಸೇರಿಕೊಂಡಿವೆ.- ಇದು ಒಂದು ನೋಟಕ್ಕೆ, ಈ ಹೊತ್ತಿಗೆ ನನಗೆ ಅನಿಸಿದ್ದು.